Les Accent / Aksanlar:
Fransızca sesli harfler için dört; sessiz harfler içinse bir aksan vardır. (Genellikle Türkiye’deki Fransızca dil bilgisi kitaplarında üç çeşit aksan – L’accent aigu, grave ve circonflexe – öğretilir. Bunlar en çok kullanılanlar olup, biz burada daha ayrıntılı şekilde göreceğiz)
1. L’accent aigu (lekson âgü)- [ ʹ ] : Sadece e harfinin üzerine gelir. Önüne gelen sesli harfler birleşmez. Türkçe’deki e harfini daha ince ve kapalı okuduğumuzda ortaya bu harfin okunuşu çıkar.
Le café (lö kafe) : kahve, le cinéma (lö sinema) : sinema, l’été (lete) : yaz, le santé (la sante) : sağlık
2. L’accent grave ( lakson gğav) [ ʽ ] : a, e veya u harflerinde bulunur. A ve u harflerindeki işlevi genellikle yazılışları aynı olan kelimeleri ayırmaktır. Örneğin, “ou” kelimesi “veya” anlamına gelirken “où” kelimesi “nerede” anlamına gelir. È harfinin kendisinden sonra bir e harfi gelir. Türkçedeki e lerden farklı telafuzu şu şekildedir : daha yumuşak ve daha açık.
Le père (lö peeğ) : baba, la mère(la meeğ) : anne
3. L’accent circonflexe ( lekson siğkonfleks) [ ̂ ] : a, e, i, o veya u harflerinde bulunabilir. Eğer bir harfin üzerinde bu aksandan varsa, genellikle o harften sonra s harfinin geldiğini – ancak artık olmadığını – sürebiliriz. Örneğin,” forêt” kelimesinin anlamı “orman” ya da İngilizcesiyle “forest“tir. Bir diğer işlevi ise yazılışları aynı olan kelimeleri ayırmaktır. Buna örnek olarak “du” kelimesi – ki de + le kelimelerinin birleşmiş halidir – ile “dû” – ki bu da devoir in geçmiş halidir- birbirinden ayırır. Parantez içinde de gösterilen aksan, sesli harflere gelerek onların uzatılarak okunması gerektiğini belirtir.
la tête (la tet): kafa, le rêve (le ğev): rüya, le gîte (lö jit): barınak, le nôtre (lö notğ): bizimki, le pâtre (lö patğ): çoban
4. L’accent tréma (tığema) – [ ̈ ]: Harfin üzerine gelen iki noktadır. E, i veya u harflerinin üzerinde olabilir. Bu aksan, yanyana duran iki seslinin de telafuz edilmesi gerektiği durumlarda kullanılır.
Naïve (naiv): tecrübesiz
5. La cédille (la sedia): ç ve ş harflerindeki çengelin adıdır. Fransızca’da sadece c harfine gelir, yani bizim bildiğimiz ç harfi şeklinde kullanılır. İngilizce, bildiğiniz üzere kimi zaman c harfleri bazen k bazen s şeklinde okunur. İşte Fransızca’daki ç harfi s şeklinde telefuz edilen c dir. Ç harfi hiçbir zaman e veya i nin önünde yer almaz çünkü bu harflerin önündeki c her zaman s şeklinde okunur.
Garçon (gağso): erkek çocuk, français (fığense): Fransızca
Not: Fransızca’dan İngilizce’ye – ya da tam tersi – online bir sözlük, kelimlerin okunuşları da mevcut: http://www.collinsdictionary.com/